Kolęda to potoczne określenie wizyty duszpasterskiej proboszcza (bądź osoby duchownej, która go reprezentuje) w domach parafian.
Obowiązek wizytowania parafian nakłada na proboszcza prawo kanoniczne: „Pragnąc dobrze wypełnić funkcję pasterza, proboszcz powinien starać się poznać wiernych powierzonych jego pieczy. Winien zatem nawiedzać rodziny, uczestnicząc w troskach wiernych, zwłaszcza niepokojach i smutku, oraz umacniając ich w Panu, jak również - jeśli w czymś nie domagają - roztropnie ich korygując (...).” (KPK, kan. 529 § 1)
W Polsce kolęda zazwyczaj rozpoczyna się po świętach Bożego Narodzenia i trwa do 2 lutego (czyli do święta Ofiarowania Pańskiego/Matki Bożej Gromniczej), ale w niektórych parafiach zdarza się, że pierwsze wizyty duszpasterskie mają miejsce w okresie Adwentu.
Jak przygotować się do wizyty duszpasterskiej? – wskazówki
- • Pamiętaj, że kapłan jest gościem i okaż mu szacunek – zadbaj o porządek w domu.
- • Nakryj stół białym obrusem, postaw na postaw krzyż i zapalone świece; połóż również Pismo Święte, wodę święconą oraz kropidło.
UWAGA: Jeśli nie masz wody święconej, nalej wodę z kranu i poproś kapłana na początku wizyty o jej pobłogosławienie.
- • Nie zapomnij wyłączyć telewizora na czas wizyty kapłana – przeszkadza on zarówno w modlitwie, jak i w rozmowie.
Jak przebiega wizyta duszpasterska?
Kapłan, wchodząc do domu parafianina, wita się słowami: „Pokój temu domowi!” (na co należy odpowiedzieć: „I wszystkim jego mieszkańcom”) albo innym pozdrowieniem, np. „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” czy „Szczęść Boże”. Następnie przechodzi do pomieszczenia, w którym znajduje się przygotowany stół. Tam rozpoczyna się część religijna wizyty.
Część religijna wizyty składa się z modlitwy kapłana o błogosławieństwo dla mieszkańców domu, np.: „Panie, pobłogosław nam, błogosław ten dom i jego mieszkańców, daj im anioła za stróża, aby strzegł, osłaniał i bronił przez Jezusa Chrystusa”, po której wszyscy wspólnie odmawiają „Ojcze Nasz” lub „Zdrowaś Maryjo”. Zdarza się, że ksiądz czyta również fragment Pisma Świętego albo intonuje kolędę. Część religijna kończy się pokropieniem wodą święconą domu oraz jego mieszkańców.
Po poświęceniu przychodzi czas na rozmowę i zaproponowanie poczęstunku. Ze względu na wiele mieszkań do odwiedzenia zwykle ksiądz może zostać tylko kilka minut, żeby porozmawiać. Dlatego, jeżeli mamy wiele pytań lub wątpliwości odnośnie wiary tudzież życia Kościoła, powinniśmy poprosić kapłana o spotkanie w innym, dogodnym dla obu stron, terminie. Plan wizyty duszpasterskiej w naszej parafii w zakładce ogłoszenia parafialne.
Zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu, dziś narodził się nam Zbawiciel, którym jest Chrystus Pan" (Łk 2, 10-11)
Ta radość, którą zwiastował Anioł pasterzom w Betlejem, przez dwadzieścia wieków wypełnia serca tych, którzy uwierzyli w Jezusa Chrystusa.
„Abyśmy zawsze wolni od grzechu i bezpieczni od wszelkiego zamętu,
pełni nadziei oczekiwali przyjścia naszego Pana Jezusa Chrystusa”.
Rozpoczynający się Adwent to bogaty w symbolikę, czterotygodniowy okres przygotowania naszych serc do Bożego Narodzenia. Rodzi radość, gdyż jest oczekiwaniem na przyjście Jezusa.
ADWENTOWE SYMBOLE
Fioletowy kolor szat liturgicznych
W liturgii adwentowej obowiązuje fioletowy kolor szat liturgicznych. Barwa jest połączeniem błękitu i czerwieni, które wyrażają to, co duchowe i to, co cielesne. Symbolizuje dokonane przez Wcielenie Chrystusa, zjednoczenie tego, co Boskie i tego, co ludzkie. W III niedzielę Adwentu – tzw. Niedzielę „Gaudete” (radujcie się) wyjątkowo obowiązuje różowy kolor szat, wyrażający przewagę światła i bliskość Bożego Narodzenia.
Roraty – Adwentowe Msze święte
Msza Święta Roratnia odprawiana w okresie Adwentu jest znakiem obecności Maryi, która jako Matka Jezusa, w szczególny sposób oczekiwała przyjścia na świat Mesjasza. W tym właśnie znaczeniu Adwent, to oczekiwanie. Nazwa „roraty” pochodzi od pierwszego słowa łacińskiej pieśni na wejście śpiewanej w okresie Adwentu – „Rorate coeli” (Niebiosa, spuśćcie rosę).
Roraty odprawiane są ku czci Najświętszej Maryi Panny, zwykle wcześnie rano. Msza św. rozpoczyna się przy wyłączonych światłach, mrok świątyni rozpraszają jedynie świece oraz lampiony. Światła zapala się dopiero na śpiew „Chwała na wysokości Bogu”. W niektórych kościołach na początku Mszy Św. Roratniej w procesji do ołtarza z lampionami idą dzieci.
Roratka – Świeca Maryjna
Roratka to dodatkowa świeca przewiązana białą lub niebieską wstążką, udekorowana zielenią, zapalana podczas Mszy Św. Roratniej. Symbolizuje Maryję, która jako jutrzenka zapowiada przyjście pełnego światła – Chrystusa.
Adwentowy Wieniec
Wieniec adwentowy jest formą hołdu Ludu Bożego dla oczekiwanego w miłości i radości Chrystusa, symbolem zwycięstwa i godności królewskiej. Wykonany jest z zielonych gałązek, na których umieszczone są cztery świece symbolizujące cztery niedziele adwentowe. Zapala się je w kolejne niedziele Adwentu.
Światło świec w wieńcu niesie przesłanie, by nigdy nie zabrakło nam nadziei. Zieleń jest symbolem trwającego życia. Kształt kręgu symbolizuje wieczność Boga, który nie ma początku ani końca, oraz wieczność życia Chrystusa.
Pierwsza świeca to symbol przebaczenia – bez którego nie jest możliwy pokój. Druga świeca jest symbolem wiary – że tylko w ramionach Boga możemy czuć się bezpiecznie. Trzecia świeca to symbol radości przymierza z Bogiem i drugim człowiekiem. Czwarta świeca symbolizuje nadzieję oczekiwania.
W Wigilię Bożego Narodzenia wszystkie palące się świece symbolizują bliskość „przyjścia” Jezusa.
Wędrująca figurka Matki Bożej
Zwyczaj ten praktykowany jest w wielu polskich parafiach. Polega na przekazaniu figury Matki Bożej z kościoła po roratach na jeden dzień do tej rodziny, której dziecko wyciągnie szczęśliwy los. Rodzina przyjmując figurę Matki Bożej zaprasza Maryję do swego domu. W ten sposób ponawia się scena sprzed 2000 lat, kiedy to Maryja udała się do domu Elżbiety i Zachariasza by przed przyjściem na świat św. Jana Chrzciciela usłużyć swojej krewnej Elżbiecie.
Kalendarz adwentowy
Zbliżanie się Świąt Bożego Narodzenia odznaczane jest w adwentowym kalendarzu. Zwyczaj ten jest znany i pielęgnowany w wielu krajach na całym świecie. Każdy nowy dzień w kalendarzu wskazuje na zbliżanie się przyjścia Jezusa i budzi w sercach uczucie radości. Może zawierać kartkę z reprodukcją sceny biblijnej, drzwiczki lub okienko, które codziennie otwierając się ukazuje ten obraz, cytat na dany dzień z czytań biblijnych lub głęboką myśl. Kalendarz adwentowy wskazuje nie tylko na zbliżające się święta lecz na czas zbawienia dany nam dzisiaj.
Listy do Dzieciątka Jezus
Tradycyjnym katolickim zwyczajem jest pisanie w adwencie przez dzieci listów do Dzieciątka Jezus. Listy mogą zawierać różne intencje modlitewne i obietnice dobrych uczynków. W listach dzieci wyrażają swoje prośby i życzenia odnośnie prezentów gwiazdkowych. Dzieci idąc spać po wieczornej modlitwie kładą listy na parapecie okna, skąd według ich przekonania aniołowie zabierają w nocy i zanoszą do Dzieciątka Jezus.
Adwentowe Lampiony
Zapalne podczas Mszy Świętej Roratniej, rozświetlają mroki grudniowej nocy. Symbolizują potrzebę gromadzenia przez okres Adwentu dobrych uczynków, rozjaśniając mroki naszych grzechów, wskazują Chrystusowi drogę do naszych serc.
Dobre postanowienia
Czas Adwentu wiąże się ze zwyczajem podejmowania różnych dobrych postanowień, które wyrażają wewnętrzne przygotowanie do Bożego Narodzenia i chęć przemiany życia.
Czas Adwentowego przygotowania
Adwent dzieli się na dwa okresy. Pierwszy obejmuje czas od pierwszej niedzieli Adwentu do 16 grudnia, kiedy czytane są teksty biblijne, zapowiadające powtórne przyjście Zbawiciela na końcu świata i przygotowujące do spotkania z Chrystusem Sędzią. Drugi okres Adwentu, od 17 do 24 grudnia, to bezpośrednie przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia.
Wspólna modlitwa, rekolekcje i spowiedź adwentowa
Warto skorzystać z rekolekcji adwentowych i sakramentu pokuty, przystępować do Komunii św. Możemy też we wspólnocie rodzinnej śpiewać pieśni adwentowe, razem modlić się i czytać Pismo Święte. Warto też wyciszyć się i w adwencie uczynić więcej dobrego niż to zwykle czynimy.
Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów internetowych.
Wypominki to tradycyjna modlitwa Kościoła za tych, którzy zmarli pojednani z Bogiem, ale muszą jeszcze odpokutować za swoje grzechy w czyśćcu. Kościół wierzy, że nasza pamięć o nich – dzięki wypominkom – może skrócić im cierpienia i przyspieszyć spotkanie z Bogiem w niebie. Modlitwa wypominkowa to wyraz naszej miłości i odpowiedzialności za zmarłych.
Modlitwa ta jest praktykowana w Kościele od II wieku, a od III wieku Kościół modli się za zmarłych w czasie Eucharystii. Stopniowo przyjęła się też znana do dzisiaj praktyka odprawiania Mszy Świętych za zmarłych pokutujących w czyśćcu.
Dogmat o istnieniu czyśćca Kościół ogłosił na Soborze w Lyonie w 1274 r. a potwierdził i wyjaśnił na Soborze Trydenckim (1545-1563) w osobnym dekrecie. Dogmat ten opiera się na przesłankach Pisma Św. oraz na sięgającej II w. tradycji kościelnej. Podkreśla on dwie prawdy: istnienie czyśćca jako pośmiertnej kary oraz to, że wierni żyjący na ziemi mogą dopomóc duszom czyśćcowym przez modlitwę i ofiarę, szczególnie przez Eucharystię.
Istotną sprawą w modlitwie za zmarłych jest przede wszystkim nasze zaangażowanie, ofiara i nasz wysiłek by w tej modlitwie uczestniczyć całym swoim sercem. Pan Bóg zna imiona wszystkich zmarłych. Są wyczytywane w naszym kościele bardziej jako pomoc dla nas, modlących się tu, na ziemi. Praktyka wypominek pozwala nam utrwalić pamięć o bliskich zmarłych i zachęcić – co ważne – nie tylko nas, ale wszystkich wiernych uczestniczących w niedzielnej Mszy św. do modlitwy w ich intencji. Związane z Eucharystią wypominki są wyrazem miłości i jedności całego Kościoła: pielgrzymującego na ziemi i tego, który przekroczył już granicę śmierci.